De wetgever heeft niets voor u geregeld als u heeft besloten om te gaan samenwonen, maar u wilt (nog) niet trouwen en ook (nog) geen geregistreerd partnerschap wilt. In dat geval biedt een notarieel opgemaakt samenlevingscontract vaak voordelen. De belangrijkste reden voor het opstellen van een samenlevingscontract is het regelen van zaken als vermogen, alimentatie en pensioen. De belastingdienst stelt een samenlevingscontract o.a. als voorwaarde om bij overlijden van uw partner gelijk te worden gesteld met gehuwden.
Samenlevingscontract
In een samenlevingscontract regelt u welke goederen en geld van u samen zijn of wat van ieder apart is en blijft. Verder regelt u wat er moet gebeuren met bijvoorbeeld uw woning en uw pensioen als u uit elkaar mocht gaan. Over dit soort zaken wordt vaak nagedacht op belangrijke momenten in uw leven; bijvoorbeeld als u een huis gaat kopen, of als er kinderen komen. Of bijvoorbeeld bij een baan met een pensioenregeling waar ook uw partner pensioen kan krijgen.
Spaargeld
Als u samen spaart, is er geen gezamenlijk spaargeld. Als u niets regelt blijft voor de wet uw geld gescheiden. Stel dat u komt u te overlijden: dan krijgt niet uw partner uw spaargeld, maar uw familie. Een en/of-rekening bij de bank is hiervoor geen oplossing. U deelt dan alleen het bankrekeningnummer, maar niet het bedrag dat erop staat. Zonder samenlevingsovereenkomst krijgt de familie de helft van de gezamenlijke bezittingen. Meubels bijvoorbeeld, of geld. Dat kan vervelend zijn want uw partner wil die misschien zelf houden.
Uw (koop)woning
Gaat u naar de notaris vanwege de koop van een nieuwe woning, dan is het verstandig om het ook over een samenlevingscontract te hebben. Mogelijk zijn er naast de koopwoning nog wel meer goederen en geld die u samen wilt delen.
In een samenlevingsovereenkomst kunt u niet regelen dat een eerder gekochte woning van u samen wordt. Wel kunt u de helft van het huis verkopen aan uw partner. De notaris maakt dan een akte van levering op. Daarna bent u pas samen eigenaar.
Is uw partner eigenaar van de woning en wil hij/zij dat zelf blijven? Dan profiteert u niet mee van de waardestijging van de woning, als u er geld in stopt. Ook kan het geld wat u aan de woning uitgeeft, gezien worden als een schenking. En wat u hebt gegeven, kunt u niet meer terugnemen. In een samenlevingscontract kunt u afspraken maken waardoor u wel profiteert van de waardestijging.
Kinderen
Hebt u kinderen uit een eerdere relatie, dan zijn zij uw wettelijke erfgenamen. Als u gaat samenwonen en u zou komen te overlijden, dan hebben uw kinderen recht op hun deel. Een samenlevingscontract is nodig om uw partner tot enig erfgenaam te benoemen en te beschermen tegen aanspraken van uw kinderen.
Pensioenregeling
Een gunstige pensioenregeling betekent waarschijnlijk ook een partnerpensioen. Een pensioenfonds of verzekeringsmaatschappij wil zekerheid hebben dat u echt een partner heeft. Een samenlevingscontract is hiervoor het enige bewijs.
U mag zelf bepalen wat er in de samenlevingsovereenkomst staat. De wet geeft geen verplichte onderdelen. Voor fiscaal partnerschap en het partnerpensioen eisen de belastingdienst en de pensioenfondsen wel dat u een zorgplicht naar elkaar belooft. Uiteraard kunt u er geen informatie inzetten zonder dat uw partner dat goed vindt.